Dịch virus Corona: Một số nhóm ngành chịu tác động tiêu cực thế nào?

WHO đã ban bố tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu do dịch viêm đường hô hấp do chủng virus Corona mới gây ra. Dịch bệnh đang có tốc độ lây lan nhanh hơn nhiều so với SARS trước đây (giai đoạn 2002-2003). Tính đến 7h30 ngày 3/2/2020, tổng số bệnh nhân mắc virus corona trên thế giới là 17.387; số trường hợp tử vong là 362 người, tăng hơn 50 người so với ngày hôm trước. Đã có 08 trường hợp được xác nhận nhiễm virus Corona tại Việt Nam.

Về mặt kinh tế, Việt Nam trong những năm qua đã đẩy mạnh kết nối thương mại quốc tế, tổng giá trị xuất khẩu và nhập khẩu/GDP chiếm tỷ lệ cao (196.6 %). Do đó, bất kỳ sự gián đoạn nào đến từ các nhà cung ứng quan trọng như Trung Quốc có thể sẽ là thách thức đối với tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.

Theo báo cáo đánh giá tác động từ dịch virus Corona tới các nhóm ngành vừa được SSI công bố, Việt Nam đã đóng cửa một số cửa khẩu đến Trung Quốc (VD: Lào Cai, Lạng Sơn,…) cho đến ngày 08/02/2020 – đồng nghĩa với việc hạn chế giao thương giữa Trung Quốc và Việt Nam ở một mức độ nhất định. Thêm vào đó, Việt Nam đã thực hiện hạn chế cấp thị thực đối đối với những khách đến từ các khu vực tại Trung Quốc chịu ảnh hưởng nghiêm trọng bởi virus Corona Xuất khẩu sản phẩm nông nghiệp và hoạt động du lịch sẽ chịu ảnh hưởng bất lợi từ những sự kiện nêu trên, ít nhất là trong ngắn hạn. Do vậy GDP quý 1 có thể sẽ găp nhiều thách thức.  Chính phủ có thể sẽ cần các yếu tố hỗ trợ để giúp tốc độ tăng trưởng hồi phục trong nửa cuối năm nay, nhằm đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP 6.8% YoY cho cả năm 2020.

SSI cũng đã có nhận định nhanh đối với một số nhóm ngành và các khuyến nghị dựa trên ảnh hưởng của dịch virus Corona. Tuy nhiên, SSI cũng cho rằng “vẫn còn quá sớm để đưa ra các đánh giá về diễn biến của thị trường và dự phóng lợi nhuận”, do vậy SSI vẫn duy trì các ước tính hiện tại.

Ngành Dệt may

Nhóm ngành này chịu ảnh hưởng tiêu cực trong ngắn hạn từ dịch virus Corona. Theo SSI, dịch virus Corona không có tác động trực tiếp đến nhu cầu các sản phẩm may mặc, vì hầu hết các công ty may mặc trong nước không xuất khẩu sang Trung Quốc. Tuy nhiên, GDP Trung Quốc tăng trưởng chậm lại có thể gây tác động tiêu cực trong dài hạn lên tiêu dùng. Bên cạnh đó, hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp dệt may Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực do nhiều nhà máy dệt tại Trung Quốc đóng cửa trong tháng 1 và tháng 2. Hiện tại, Trung Quốc là thị trường cung cấp vải nguyên liệu lớn nhất cho Việt Nam.

Ngành Bán lẻ cũng chịu ảnh hưởng tiêu cực từ dịch virus Corona trong ngắn hạn. SSI cho rằng, lượt khách mua sắm tại các cửa hàng sẽ giảm do người tiêu dùng hạn chế đến những nơi công cộng để tránh khả năng lây nhiễm virus Corona, và tiêu dùng sẽ chuyển hướng sang các sản phẩm bảo vệ sức khỏe cần thiết (dược phẩm) thay vì các mặt hàng như ICT. Tuy nhiên, SSI cũng lưu ý rằng, thói quen tiêu dùng có thể sẽ chuyển từ thương mại truyền thống (chợ truyền thống) sang hình thức thương mại hiện đại và mua sắm trực tuyến để đảm bảo an toàn vệ sinh.

Ảnh minh họa

Ngành Thủy sản chịu ảnh hưởng tiêu cực trong ngắn hạn từ dịch virus Corona. Theo đó, xuất khẩu sang Trung Quốc có thể giảm sút do xu hướng tiêu dùng bên ngoài (out-of-home) có thể chịu ảnh hưởng trực tiếp từ virus Corona. Trong năm 2019, thị trường Trung Quốc chiếm 16.5% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản của Việt Nam, chiếm 16.1% xuất khẩu tôm và 33% xuất khẩu cá tra. Bên cạnh đó, Nghỉ Tết nguyên đán kéo dài có thể gây ảnh hưởng đến doanh thu xuất khẩu trong Q1/2020.

Loại nước uống có cồn như bia cũng chịu ảnh hưởng nặng nề từ dịch virus Corona trong ngắn hạn, do người tiêu dùng tránh đến những nơi công cộng, giảm tụ tập và chi tiêu bên ngoài (out-of-home). Ngành Bia trong năm nay cũng chịu tác động tiêu cực từ Nghị định 100 liên quan đến việc hạn chế tác hại của bia rượu, có hiệu lực từ ngày 1/1/2020.

Dầu khí: Chịu tác động tiêu cực trong ngắn hạn. Giá dầu Brent kết phiên ngày 30/01/2020 đã giảm 16% so với mức đỉnh tạm thời hình thành vào đầu tháng 1/2020. SSI cho rằng giá dầu giảm do nhà đầu tư lo ngại về nhu cầu dầu mỏ sẽ yếu đi tại Trung Quốc, nơi mà nền kinh tế đang và sẽ chịu ảnh hưởng bởi virus Corona.

Ngành Cảng biển và vận chuyển chịu ảnh hưởng tiêu cực trong ngắn hạn. Vì tiêu dùng tại Trung Quốc có thể chịu ảnh hưởng tiêu cực trong ngắn hạn do lo ngại dịch virus. SSI cho rằng các hoạt động xuất khẩu sang Trung Quốc sẽ chịu tác động xấu trong quý 1/2020. Điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến lượng hàng vận chuyển qua cảng biển ở Việt Nam. Thương mại điện tử và nhu cầu chuyển phát nhanh dự kiến sẽ tăng mạnh khi mọi người hạn chế ra ngoài trong thời gian sắp tới.

Ngành Hàng không chịu ảnh hưởng tiêu cực, trong đó tất cả các hãng hàng không đều có thể chịu ảnh hưởng tiêu cực từ dịch virus Corona, vì nhu cầu đi du lịch có thể giảm, đặc biệt là hoạt động du lịch liên quan đến Trung Quốc.

Đối với dịch vụ sân bay liên quan đến hàng hóa và hành khách cũng sẽ bị ảnh hưởng. Hành khách từ Trung Quốc chiếm khoảng 40% tổng số lượt khách của Việt Nam trong năm 2019, và con số này sẽ giảm mạnh trong ngắn hạn. Các hoạt động vận chuyển hàng hóa liên quan đến Trung Quốc cũng sẽ giảm do nhu cầu từ tiêu dùng của Trung Quốc thấp hơn và hoạt động sản xuất bị hạn chế.

Ngành Thủy sản, nhất là xuất khẩu sang Trung Quốc có thể giảm sút do ảnh hưởng tiêu dùng bên ngoài do dịch virus Corona. Trong năm 2019, thị trường Trung Quốc chiếm 16.5% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản của Việt Nam, chiếm 16.1% xuất khẩu tôm và 33% xuất khẩu cá tra. Bên cạnh đó, Nghỉ Tết nguyên đán kéo dài có thể gây ảnh hưởng đến doanh thu xuất khẩu trong Q1/2020.

Ngành Sữa: SSI cho rằng nhu cầu đối với sản phẩm sữa có thể không chịu ảnh hưởng từ virus Corona, thậm chí sẽ tăng. Sản phẩm từ sữa được coi là nguồn cung cấp protein và thuận tiện để tiêu dùng, đặc biệt trong bối cảnh người tiêu dùng sẽ hạn chế đến những nơi công cộng và giảm các hoạt động ăn uống bên ngoài.

Tuy nhiên, về mặt tiêu cực, sự bùng phát virus Corona có thể ảnh hưởng đến các hoạt động logistics do đó ảnh hưởng đến hoạt động bán hàng, đặc biệt là xuất khẩu sang Trung Quốc có thể tiếp tục bị trì hoãn.

Tiến Vinh