Công ty Nhiệt điện Cao Ngạn – TKV: Hướng đi mới để môi trường mãi xanh -sạch - đẹp

Bài toán xử lý tro xỉ thải của các nhà máy nhiệt Điện chạy than ở nước ta đặt ra những vấn đề nan giải về môi trường và sức ép về diện tích bãi chứa. Trước những lo ngại ban đầu của dư luận dân cư trong khu vực, Công ty Nhiệt điện Cao Ngạn –TKV đã giải quyết được đầu ra cho tro xỉ, tạo nên chuỗi giá trị công nghiệp, mang lại giá trị kinh tế cao; góp phần bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp, bền vững.

Công nghệ hiện đại

Nhà máy Nhiệt điện Cao Ngạn là một trong hai nhà máy nhiệt điện đầu tiên của Việt Nam áp dụng công nghệ tầng sôi tuần hoàn – công nghệ hiện đại, sử dụng than xấu, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và nhiều tính năng ưu việt khác. Than vào lò qua hệ thống băng tải xích tải chuyển vào buồng đốt sinh nhiệt. Đá vôi được nghiền nhỏ phun vào lò với mục đích khử lưu huỳnh có trong than. Nguồn nước từ sông Cầu qua xử lý sơ bộ, một phần nước cho hệ thống khử khoáng cấp cho lò. Nhiệt từ lò làm nước sôi sinh hơi, làm quay tuabin phát điện. Một phần nước cấp cho hệ thống làm mát máy và ngưng hơi theo chu trình khép kín. Than sau khi cháy kiệt, phần tro đáy được đưa ra ngoài chứa trong si lô. Khói than và tro bay qua hệ thống lọc bụi tĩnh điện hiện đại. Qua xử lý của hệ thống này tro bụi được giữ lại tới 99,8% trước khi khói được thải ra ngoài qua ống khói. Tro bụi giữ lại qua hệ thống lọc bụi tĩnh điện được vận chuyển bằng khí nén đến si lô tập kết, trộn ẩm trước khi vận chuyển đến nơi tập kết dùng làm nguyên liệu cho sản xuất gạch không nung và nguyên liệu phụ gia cho sản xuất xi măng.

Đầu tư nghiên cứu tái sử dụng tro xỉ

Giám đốc Công ty Nguyễn Trung Thực

Công nghệ hiện đại là vậy nhưng lượng tro xỉ của Nhà máy khá lớn; trung bình mỗi năm khoảng 200 nghìn tấn (tương đương trên 500 tấn/ngày). Vì vậy, từ nhiều năm nay, Công ty đặt ra mục tiêu: phải xử lý được lượng phế thải và tái sử dụng để tránh gây ô nhiễm môi trường, giảm thiểu việc chiếm diện tích đất do phải tồn chứa, tạo thêm sản phẩm mới và việc làm cho người lao động.

Ngày 23/9/2014, Quyết định số 1696/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp xử lý tro xỉ, thạch cao, của các nhà máy nhiệt điện, nhà máy phân bón hóa chất để sản xuất vật liệu xây dựng. Đồng thời với những áp lực về môi trường và diện tích bãi chứa tro xỉ trong quá trình sản xuất thải ra của nhà máy. Công ty nhiệt điện Cao Ngạn đã khơi dậy sức sáng tạo của đội ngũ kỹ thuật của mình, nghiên cứu, áp dụng, tìm kiếm các giải pháp xử lý đầu ra tro xỉ mỗi năm hàng trăm ngàn tấn. Với thành phần đặc tính của tro cơ bản chứa các dạng ô xít SiO₂ ; Al₂O₃; Fe₂O₃; Na₂O; K₂O: MgO… Công ty nhiệt điện Cao Ngạn đã ký hợp đồng mời Viện Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) tham gia nghiên cứu sử dụng tro xỉ nhiệt điện đốt than tầng sôi tuần hoàn có khử sunfua (CFB) của nhà máy cho sản xuất vật liệu xây dựng và đã cho kết quả rất đáng khích lệ. Thành công của sản xuất các loại gạch Block rỗng xây tường, gạch Block đặc xây tường, gạch bê tông tự chèn, gạch siêu nhẹ…Tạo tiền đề cho Công ty được UBND tỉnh Thái Nguyên giao 3,4 ha đất xây dựng nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng không nung và được đánh giá là đơn vị đi đầu trong sản xuất vật liệu không nung ở Thái Nguyên.

Hiệu quả kinh tế và đảm bảo môi trường

Trước áp lực về môi trường và quỹ đất cho bãi chứa tro xỉ thải trong quá trình sản xuất, Công ty nhiệt điện Cao Ngạn  đã tìm cho mình một hướng đi với hiệu quả kinh tế và môi trường bền vững.

Từ phế thải gây ô nhiễm môi trường, hiện nay tro bay của Nhà máy đã được khẳng định về giá trị kinh tế, là nguồn nguyên liệu đầu vào quan trọng cho sản xuất xi măng của nhà máy xi măng La Hiên (Võ Nhai, Thái Nguyên) với khoảng 90 ngàn tấn mỗi năm. Giá trị kinh tế của tro bay trong sản xuất xi măng không chỉ đáp ứng nguyên liệu đầu vào mà còn tận thu được phần nguồn nhiệt còn dư trong tro bay, nâng cao hiệu suất cho nhà máy.

Tro bay của Nhà máy Nhiệt điện Cao Ngạn còn là nguồn nguyên liệu thay thế cho đất sét để sản xuất gạch nung. Đến nay, tro bay của nhà máy đã cung cấp cho các nhà máy sản xuất gạch nung trong tỉnh như: Phú Sơn và Phú Bình mỗi năm trên 20 ngàn tấn.

Từ tro, xỉ một dây chuyền sản xuất gạch không nung, công suất 20 triệu viên/năm được lắp đặt tại Đồng Giếng To, xã Cao Ngạn, TP Thái Nguyên, tạo công ăn việc làm cho hàng chục lao động trên địa bàn có thu nhập cao và ổn định.

Như vậy, với khoảng 90.000 tấn tro bay/năm cho sản xuất xi măng và cung cấp khoảng  40 -50 nghìn tấn tro xỉ cho các cơ sở sản xuất gạch không nung,  gạch nung, mỗi năm, Nhà máy Nhiệt điện Cao Ngạn còn giảm được 2 ha đất đổ thải,  giảm chi phí đem đi đổ thải và nhiều lợi ích khác. Đây là hướng đi chiến lược trong quá trình phát triển bền vững của Công ty.

Sự năng động, sáng tạo của CNCN Công ty Nhiệt điện Cao Ngạn trong việc tiên phong tìm đầu ra cho tro xỉ, tạo nên chuỗi giá trị công nghệ có ý nghĩa rất lớn như đã nêu. Được biết, hiện nay, lượng tro xỉ trong hệ thống các nhà máy nhiệt điện của Tập đoàn TKV mỗi năm khoảng 3 triệu tấn; tòan bộ tro xỉ hệ thống nhiệt điện trong cả nước khoảng 20 triệu tấn. Nên chăng, Nhà nước cần có chính sách khuyến khích đầu ra (tro xỉ) cho các nhà máy nhiệt điện như chính sách nghiên cứu công nghệ; tiêu chuẩn hóa các loại vật liệu không nung từ tro xỉ; chính sách thu hút các nhà đầu tư nghiên cứu sử dụng tro xỉ v.v. Giải quyết tốt vấn đề này sẽ tạo nên chuỗi giá trị công nghệ rất lớn trong việc phát  triển nhiệt điện của đất nước.

Công Thoàng