Công ty Khe Sim - Chuyện bây giờ mới kể

Đã nhiều bài báo viết Công ty TNHH MTV Khe Sim (thuộc Tổng Công ty Đông Bắc – Bộ Quốc phòng), rằng, Khe Sim sản xuất tốt; bảo vệ môi trường tốt, đặc biệt là công tác trồng rừng; Rằng, Khe Sim quan tâm xây dựng văn hóa doanh nghiệp, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho công nhân v.v. Thành tích của Khe Sim đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Hai (năm 2014); Liên hiệp các Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam tặng Giải thưởng Thương hiệu Xanh và nhiều phần thưởng cao quý khác.v.v.

 Ngày cuối năm, chúng tôi lên khai trường Khe Sim và phát hiện những điều nổi bật, chưa nêu trên các báo.

Khu rừng trồng bao bọc Tp. Cẩm Phả

 “Lá phổi” và “lá chắn” Lên khai trường Khe Sim, chúng tôi như đi vào một lâm trường. Hút tầm mắt là cánh rừng  thông mã vĩ, keo tai tượng xanh trùng trùng, tạo thành vòng cung khổng lồ bao bọc Tp. Cẩm Phả. Trong khu rừng là hồ nước trong xanh; là nhà điều hành sản xuất, là khu tập thể công nhân; khuôn viên bạt ngàn cây cảnh, cây ăn quả, vườn rau xanh, chuồng chim câu… Đã sắp đón Xuân mà nắng khiếp. Năm nay thời tiết đến lạ. Nắng kéo dài gần hết cả mùa đông; đường lên mỏ bụi mù. Vậy mà ở đây, tràn ngập màu xanh. Bên chiếc bàn đá trong khuôn viên, chúng tôi vặt khế ăn và  nghe các anh lãnh đạo Công ty kể về những ngày cảỉ tạo vùng đất này; rồi chuyện làm ăn, xây dựng đơn vị. Từ độ cao này, trước mắt chúng tôi là Thành phố Cẩm Phả lúp xúp trải dài trước vịnh Bái Tử Long tráng lệ. Gió lồng lộng khiến tôi cảm giác như đang ở khu du lịch sinh thái vậy.

Khu điều hành sản xuất ở khai trường than

Qua các anh, chúng tôi mới biết, cách đây hơn 7 năm, đây là khu bãi thải mênh mông, trơ trụi, không cây gì sống nổi. Mùa mưa, bãi thải thường xảy ra hiện tượng sạt lở, ảnh hưởng đến đời sống các khu dân cư  TP Cẩm Phả. Từ năm 2006, Khe Sim đã tập trung đầu tư quy hoạch lại các bãi thải, đường vận tải, nhà xưởng, kho chế biến, bể lọc chất thải, đường bao; thiết kế xây đập, mở rộng hồ nước ngọt và cải tạo đất, trồng cây phủ kín khu bãi thải  có diện tích 237 ha; kéo dài từ Quang Hanh đến phường Cẩm Tây, thuộc 7 phường của Tp. Cẩm Phả. Bây giờ, khu rừng của Khe Sim không chỉ là “lá phổi” mà còn là “lá chắn” cho Tp. Cẩm Phả. Để biến khu bãi thải khổng lồ, ngổn ngang này thành “lá phổi” và “lá chắn” cho Tp. Cẩm Phả, Khe Sim đã đầu tư vào đây rất nhiều công sức, tiền bạc và cả tình cảm với nhiều chuyện vui vui. Chuyện rằng, trước đây, Công ty tặng cho đội quản lí bảo vệ rừng 30 con bò. Bây giờ đàn bò phát triển hơn 100 con. Đàn bò này không những xéo nát cây dại  mà còn tạo nguồn phân bón cho cây.

Hồ nước được cải tạo từ khu bãi thải

Công sức, tiền bạc và tình cảm của bộ đội Khe Sim đã đổ vào đây lớn như vậy nhưng Công ty chưa hề nhận bất cứ nguồn kinh phí nào từ nguồn vốn quản lí, bảo vệ và phát triển rừng của Nhà nước. 17,95 “ăn” 1,84 Từ nhà điều hành sản xuất đến moong than và khu sàng tuyển, chế biến than của Công ty không xa. Trong nắng lóa, những chiếc xe tải chở đất đá, chở than vẫn chạy rùng rùng. Nhìn không khí sản xuất cũng biết đang là chiến dịch thi đua nước rút. Tôi hỏi kỹ sư Phạm Kiên Cường, năm nay sản lượng của Công ty bao nhiêu? Kỹ sư Cường bảo, trên một triệu tấn, hoàn thành kế hoạch. Lại hỏi, lực lượng lao động của của Công ty bao nhiêu? Kỹ sư Cường bảo, 678 người. Lại hỏi, hệ số bóc và cung độ vạn chuyển đất đá? Kỹ sư Cường bảo, hệ số bóc 17,93, cung độ vận chuyển bình quân 1,8 km. Lại hỏi, vậy giá thành thế nào? Kỹ sư Cường cho hay: 1,84… Lâu nay, có người lầm tưởng, than có sẵn trong lòng đất, cứ xúc lên mà bán! Thì đây, năm nay, Khe Sim phải bốc xúc, vận chuyển gần 18 m3 đất đá (gọi là hệ số bóc) mới lấy được một tấn than và chi phí sản xuất một tấn than hết 1,84  triệu đồng (gọi là giá thành). Nghe tôi hỏi những con số khô khan trên, kỹ sư Cường kể, tháng trước, ông Đoàn Văn Kiển, cựu Chủ tịch TKV đến thăm Công ty cũng hỏi những số liệu trên. Tôi hỏi, vậy khi đó ông Kiển có phân tích, bình luận gì không? Anh Cường bảo, ông ấy đánh giá cao công tác quản trị của Công ty; bóc đất với hệ số cao như vậy mà vẫn có lãi, chứ không so sánh, bình luận gì. Riêng tôi,  khi biết các số liệu trên của Khe Sim, liền làm nhanh một con tính trong đầu rồi đem đi “đọ” với số liệu của một số đơn vị khai thác than lộ thiên mà tôi đã đến tác nghiệp, thì thấy: Với hệ số bóc cao như thế - có lẽ cao nhất trong các mỏ than lộ thiên – với ngần ấy con người mà năm nay Khe Sim sản xuất hơn một triệu tấn than với giá thành rất thấp, vẫn có lãi thì không phải đơn vị nào trong ngành khai thác than lộ thiên cũng có được con số “đẹp” như vậy; thì hiệu quả SXKD của Khe Sim cao là điều dễ hiểu. Giá thành! – đây là vấn đề nóng bỏng đã và đang diễn ra tại nhiều doanh nghiệp vùng Than. Giá thành cao phản ánh năng lực yếu kém trong quản trị doanh nghiệp. Có nơi, hệ số bóc 12 nhưng giá thành trên 2 triệu đồng/tấn - cao hơn giá bán than.Thậm chí, có nơi đã xảy ra hiện tượng tiêu cực trong quản lý kỹ thuật; quản lí sản lượng, quản lí vật tư v.v. nên đẩy giá thành lên cao, sản xuất kinh doanh thua lỗ nặng. Với Khe Sim, hệ số bóc cao, giá thành thấp, lợi nhuận  năm nay dự kiến đạt….. thì không cần phân tích nhiều, ta đã thấy, công tác quản lý ở Công ty Khe Sim chặt chẽ, khoa học và hiệu quả như thế nào!.  Từ hình ảnh “thím” bộ đội trong mưa lũ Văn phòng Công ty Khe Sim nằm ở “rốn” của trận lũ lịch sử xảy ra ở Quảng Ninh hồi hồi cuối tháng 7, đầu tháng 8. Quốc lộ 18, đoạn từ km 12  tới km15 thuộc phường Quang Hanh bị ngập, dân bị cô lập trong nước. Trước tình hình đó, các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn đã nhanh chóng huy động lực lượng ứng cứu. Đến khi trời tạnh, một đồng chí bộ đội cởi áo mưa, hiện ra bộ quân phục rằng ri, trên ve áo lấp lánh 4 ngôi sao bạc (hàm đại úy), mọi người mới nhận ra, đó là “thím”  bộ đội!. “Thím” tên là Trần Thị Bích Liên, Chánh văn phòng Công ty Khe Sim. Hình ảnh chân thực và sinh động của Đại úy Liên dầm mình trong mưa lũ để cứu dân được đăng trên mạng khiến nhiều người cảm động. Thiếu tướng Phạm Ngọc Tuyển, Chủ tịch HĐTV kiêm Tổng giám đốc Tổng Công ty Đông Bắc trong khi chỉ đạo công tác cứu hộ đã biết được tinh thần dũng cảm, mưu trí của bộ đội Đông Bắc và đã ra quyết định thưởng nóng cho nhiều đơn vị, cá nhân, trong đó có Đại úy Trần Thị Bích Liên. Gặp chúng tôi, chị Liên cho hay, khi đó, tại khu vực này, trong lực lượng cứu hộ có mỗi chị là nữ. Có lẽ vì thế nên nhiều người chú ý chứ đồng đội của chị vất vả và dũng cảm hơn nhiều. Ngay khi xảy ra mưa lũ, lãnh đạo Công ty đã huy động lực lượng xung kích  đi cứu dân. Đoạn qua chợ Suối Khoáng, có con suối, nước ngập tới đầu người, chảy xiết. Anh Phan Hồng Thắng, Trưởng phòng Chính trị cùng các chiến sĩ trong đơn vị phải buộc dây vào các cột điện vừa đu mình trong dòng lũ, vừa chuyền thực phẩm cho dân và nhanh chóng đưa dân ra khỏi vùng lũ. Suốt mấy ngày dầm trong nước lũ như thế, bộ đội Khe Sim đã giải cứu được 30 người dân tới vị trí an toàn. Nhắc lại vụ cứu hộ, kỹ sư Phạm Kiên Cường kể, những ngày mưa lũ, Đại tá Đinh Văn Toản, Giám đốc Công ty Khe Sim ngày nào cũng gọi điện cho đồng chí Chủ tịch UBND Tp. Cẩm Phả, xem Tp. có yêu cầu gì, Khe Sim luôn sẵn sàng đáp ứng. Với Khe Sim, Ban Chỉ huy chống lụt bão Thành phố cần giúp bơm nước và điện, phục vụ chống lũ. Đó là loại bơm công suất lớn, ở trên moong than. Để đưa được chiếc bơm khổng lồ, công suất rất lớn  từ moong than tới vị trí bơm thoát nước lũ là rất khó khăn vả và nguy hiểm. Được biết, trong đợt cứu hộ, Công ty Khe Sim đã huy động 257 cán bộ chiến sĩ tham gia. Phương tiện phục vụ cứu hộ gồm: 12 ô tô, 6 máy xúc, 1 xe cẩu, 1 xe téc, 1 máy bơm công suất lớn v.v. Lực lượng cán bộ chiến sĩ của Khe Sim đã bốc xúc, nạo vét, khơi thông đất đá trên các đoạn Quốc lộ bị ngập, đường liên khu và các kênh, suối bị tắc nghẽn; bơm hút nước vùng ngập úng, xử lý sự cố tràn dầu đoạn km5 phường Quang Hanh - Cẩm Phả; bơm hút nước mở thông quốc lộ 18; tham gia vận chuyển, di dời 30 hộ dân Khu 8A, 9A, phường Quang Hanh ra khỏi khu vực có nguy cơ mất an toàn. Hỗ trợ 40 thùng mỳ tôm, 40 thùng nước uống cho nhân dân. Cán bộ, công nhân Công ty đóng góp ủng hộ đồng bào bị thiệt hại gần 250 triệu đồng và hỗ trợ cho 13 gia đình CNVC- LĐ trong đơn vị bị ngập nước trong đợt mưa lũ với số tiền 103 triệu đồng. Trên đây chỉ là một trong những việc làm cao đẹp, thắm tình quân dân của bộ đội Công ty Khe Sim với đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương. PV