Chuyên gia cảnh báo nguy cơ chiến tranh hạt nhân ‘cao nhất kể từ Thế chiến 2’

00:00 12/10/2020

Viện Nghiên cứu giải trừ quân bị Liên Hiệp Quốc cho rằng nguy cơ chiến tranh hạt nhân hiện này còn cao hơn Khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962.

Hãng Reuters ngày 22.5 dẫn lời một chuyên gia an ninh cấp cao của Liên Hiệp Quốc cảnh báo nguy cơ sử dụng vũ khí hạt nhân đang ở mức cao nhất kể từ Thế chiến 2, đồng thời kêu gọi thế giới cần nghiêm túc xem xét vấn đề khẩn cấp này.

Theo chuyên gia Renata Dwan, giám đốc Viện Nghiên cứu giải trừ quân bị Liên Hiệp Quốc, tất cả những quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân đều đang có chương trình hiện đại hóa, trong khi tình hình kiểm soát vũ khí đang thay đổi, một phần do cạnh tranh chiến lược giữa Trung Quốc và Mỹ.

Bên cạnh đó, các thỏa thuận kiểm soát vũ khí tỏ ra thiếu hiệu quả trước những hình thái chiến tranh mới, cùng sự gia tăng các nhóm vũ trang, lực lượng tư nhân và công nghệ mới khiến ranh giới giữa tấn công và phòng thủ ngày càng mập mờ.

Phát biểu trước các phóng viên tại Geneva (Thụy Sỹ), bà Dwan cho biết 122 nước đã ký kết hiệp ước cấm vũ khí hạt nhân nhưng các cuộc đối thoại nhằm giải trừ vũ khí luôn bế tắc trong 2 thập niên qua.

“Tôi cho rằng nguy cơ chiến tranh hạt nhân hiện nay rất cao và nguy cơ sử dụng vũ khí hạt nhân cao hơn bất cứ thời điểm nào sau Thế chiến 2”, theo bà Dwan.

Hiệp ước Cấm vũ khí hạt nhân thông qua vào tháng 7.2017 và được 23 nước ủng hộ, trong đó có Nam Phi, Úc, Thái Lan, Việt Nam và Mexico, trong khi bị phản đối mạnh mẽ bởi Mỹ, Nga và một số nước sở hữu vũ khí hạt nhân.

Hiệp ước cần ít nhất 50 thành viên phê chuẩn để có hiệu lực. Cuba cũng phê chuẩn vào năm ngoái, 56 năm sau Khủng hoảng tên lửa Cuba khi căng thẳng giữa Mỹ và Nga suýt dẫn đến chiến tranh hạt nhân.

Năm 1962, Khủng hoảng tên lửa Cuba nổ ra vào thời điểm cao trào của Chiến tranh lạnh, khi máy bay do thám Mỹ phát hiện Liên Xô triển khai tên lửa ở bờ biển Cuba, chỉ cách Florida khoảng 150 km. Hành động này được cho là nhằm đáp trả việc Mỹ triển khai tên lửa tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Một cuộc chiến tranh hạt nhân chực chờ xảy ra giữa 2 cường quốc quân sự hàng đầu thế giới thời điểm đó. Khủng hoảng chỉ được giải tỏa sau khi Liên Xô đồng ý dỡ bỏ các căn cứ ở Caribe và Mỹ cam kết không tấn công Cuba.

Bà Dwan nhấn mạnh rằng thế giới không nên quên đi mối nguy hiểm của vũ khí hạt nhân. “Việc chúng ta suy nghĩ, hành động và kiểm soát nguy cơ đó theo tôi là rất quan trọng và là vấn đề khẩn cấp chưa được cân nhắc đủ tại Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc”, bà nói.

PV