Các dự án xây dựng thủy điện tại Hà Giang: Chính quyền quyết liệt dân đỡ mất mát

Tỉnh Hà Giang là tỉnh miền núi biên giới ở cực Bắc Tổ quốc. Hà Giang có một quần thể núi non hùng vĩ hiểm trở độ cao trung bình từ 800m đến 1200m so với mặt nước biển. Sông Lô là một sông lớn chảy trên địa bàn tỉnh Hà Giang. UBND tỉnh Hà Giang đã quy hoạch 6 bậc thủy điện trên dòng sông Lô. Hi vọng các dự án thủy điện sẽ là những trọng tâm kinh tế của chính quyền và bà con nhân dân trong tỉnh.

Đây là những hình ảnh tại khu vực lòng hồ của dự án thủy điện Sông Lô 2 xã Đạo Đức, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang do công ty TNHH Thanh Bình làm chủ đầu tư. Dự án được cấp phép đầu tư và khởi công xây dựng năm 2009. Dự án chưa được cắm mốc giới quy hoạch nhưng người dân quanh đây đã tranh thủ xây nhà “đón đầu ” dự án. Để ăn chắc tại các khu vực lòng hồ, các khu vực gần chân đập thủy điện, khu đường phía bờ bên phải tuyến đường Hà Giang- Tuyên Quang thuộc xã Đạo Đức, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang nhiều ngôi nhà xây trái phép trên đất rừng, đất nông nghiệp mọc lên như nấm. Từ xa nhìn lại nhiều người dễ nhầm tưởng đây là khu di dân tái định cư. Chính quyền xã Đạo Đức, chính quyền huyện Vị Xuyên đã thông tin đến từng hộ người dân về dự án thủy điện Sông Lô 2 nhưng điều kì lạ cứ sau vài đêm lại thêm nhiều ngôi nhà không phép lại mọc lên. Theo người dân ở đây cho biết, các gia đình chủ yếu là bắt chước nhau. Những nhà xây trước mọc lên không bị chính quyền phá dỡ thì những nhà xây sau cũng đua theo nhằm mục đích lấy được tiền đền bù cao từ phía chủ đầu tư.

Chỉ đến khi UBND tỉnh Hà Giang ban hành văn bản chỉ đạo số 783/UBND-CNGTXD ngày 29/03 / 2015 về việc tăng cường công tác quản lí về đất đai tại dự án thủy điện Sông Lô 2 tại xã Đạo Đức, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang thì “phong trào” xây dựng trái phép đón dự án thủy điện Sông Lô 2 mới tạm dừng lại.

Nội dung công văn như sau :

1.Giao UBND huyện Vị Xuyên kiểm tra, ngăn chặn kịp thời tình trạng các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân xây dựng nhà cửa, bể nước, chuồng trại chăn nuôi, chuyển đổi mục đích sử dụng đất,...trái phép trong vùng quy hoạch dự án thủy điện Sông Lô 2 (đặc biệt tại khu vực lòng hồ, phía bờ bên phải tuyến đường Hà Giang – Tuyên Quang thuộc địa bàn xã Đạo Đức, huyện Vị Xuyên);chủ trì phối hợp với công ty TNHH Thanh Bình (chủ đầu tư dự án thủy điện Sông Lô 2 ) khẩn trương hoàn thiện các thủ tục liên quan đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của Luật Đất đai.

2.Yêu cầu công ty TNHH Thanh Bình khẩn trương hoàn thiện các thủ tục liên quan đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án thủy điện Sông Lô 2 theo đúng quy định của pháp luật hiện hành.

Những tưởng vấn nạn trên đã được chính quyền các cấp tỉnh Hà Giang giải quyết một cách triệt để nhưng không lâu sau đến năm 2015 dự án thủy điện Sông Lô 6 do công ty TNHH Xuân Thiện Hà Giang làm chủ đầu tư được UBND tỉnh Hà Giang phê duyệt thì kịch bản trên lại bắt đầu được lặp lại.

Đây là những hình ảnh những công trình xây dựng trái phép của người dân xây dựng xung quanh khu vực lòng hồ và thượng nguồn đập thủy điện tại xã Yên Thuận, huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang và xã Vĩnh Hảo, huyện Bắc Quan, tỉnh Hà Giang. “ Phong trào” đón dự án ở đây lại có phần gia tăng thêm mức độ nguy hiểm. Qua tìm hiểu của phóng viên và thực tế hiện trường có hẳn một ngôi nhà sàn diện tích gần 100m2 đẹp, kiên cố với mức đầu tư đến cả vài chục triệu đồng ngang nhiên được mọc lên. Chưa hết, nhiều người dân nơi đây còn chạy vạy đi vay lãi ngân hàng, tín dụng thậm chí lãi suất cao để khẩn trương xây dựng. Điều đặc biệt là chủ đầu tư đã cắm mốc giới dự án nhưng người dân vẫn bất chấp xây dựng không phép trong chỉ giới dự án trên phần đất hoàn toàn thuộc về dự án.

Nguyên nhân do đâu ?

 Nguyên nhân của tình trạng, trên trước hết do người dân thiếu hiểu biết pháp luật, tâm lí phong trào. Người dân nghe đồn thổi và tin tưởng rằng : Khi giải phóng mặt bằng, giá trị đền bù sẽ được tăng thêm nên nở rộ tình trạng xây dựng trái phép trên đất dự án. Chính quyền càng vận động thì người dân càng quyết tâm làm. Công trình dựng lên có khi dân không dám ở vì đó chỉ là những viên gạch được gá lên qua quýt để “làm hàng” đón đền bù.

Sau nữa là công tác tuyên truyền vận động của cấp chính quyền cơ sở chưa đi vào chiều sâu và quyết liệt. Trên thực tế công trình xây dựng trái phép trên đất quy hoạch đã có đủ cơ sở để chính quyền lập biên bản đình chỉ, yêu cầu tự ý tháo dỡ nếu người dân không tự ý tháo dỡ thì buộc chính quyền phải cưỡng chế. Để giải quyết dứt điểm chính quyền các cấp cần có lực lượng chuyên trách quản lí nhà nước về đất đai tại các dự án, có lực lượng chuyên trách cưỡng chế để thực thi triệt để đúng pháp luật không để tâm lí người dân coi thường phép nước.

Ông Đặng Hồng Sơn - Giám đốc công ty TNHH Xuân Thiện Hà Giang - chủ đầu tư dự án thủy điện Sông Lô 6 cho biết: “Đối với chính quyền xã Yên Thuận, huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang và xã Vĩnh Hảo, huyện Bắc Quan, tỉnh Hà Giang  tôi cho rằng công tác tuyên truyền pháp luật về quản lí Nhà nước về đất đai trong vùng dự án của thủy điện Sông Lô 6 là tương đối tốt. Khi phát hiện có công trình xây dựng trái phép trong đất dự án, đại diện chính quyền phối hợp với các lực lượng liên ngành trực tiếp xuống địa bàn để lập biên bản đình chỉ thi công, vận động nhắc nhở bà con tuân thủ pháp luật. Có những trường hợp chính quyền còn huy động cả dân phòng, công an để trấn áp. Chính vì thế số lượng công trình xây dựng trái phép trong vùng đất quy hoạch thủy điện Sông Lô 6 ít hơn rất nhiều so với những dự án khác trước đây trong địa bàn tỉnh. Tôi mong muốn chính quyền địa phương có những biện pháp quyết liệt hơn nữa bởi bà con không nhận thức được rằng: Việc xây dựng công trình trái phép trong đất quy hoạch dự án sẽ không được đền bù việc cưỡng chế dỡ bỏ là việc không tránh khỏi. Người dân sẽ chịu hậu quả rất nặng nề do thiếu hiểu biết hoặc chạy theo phong trào. Sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền sẽ làm giảm thiểu tối đa mất mát tổn thất cho người dân và giảm thiểu lãng phí trong đầu tư cho doanh nghiệp và cho ngân sách nhà nước”.

Nhóm PV